محبوبه عظیم زاده | شهرآرانیوز؛ به نظر میرسید همه چیز برای یک جشن قهرمانی تمام عیار آماده باشد؛ بازیکنانی که از مرحله مقدماتی پابه توپ و باقدرت ظاهر شدند تا به فینال این رقابتها برسند، امتیاز میزبانی و برخورداری از حضور ۶۰ هزار تماشاگر را که عمدتا انگلیسی بودند و بعد از گل دقیقه دوم بازی با ذوق وشوق بسیار به هوا پریدند و از همه مهم تر، رؤیایی که بعد از سالهای طولانی فاصله چندانی تا محقق کردن آن نداشتند. رؤیای بالابردن جام قهرمانی بعد از ۵۵ سال که معلوم نیست هرکدام از آن بازیکنهایی که به پایان این بازی چشم دوخته بودند تا آن روز چند مرتبه آن را در خواب دیده بودند.
البته نه تنها این رؤیا به واقعیت تبدیل نشد، بلکه به واسطه جنجالهایی که بعد از باخت در این بازی، آن هم در ضربات پنالتی به ویژه پنالتیهایی که ۳ تن از بازیکنان سیاه پوست تیم خراب کردند، از یک باخت و ازدست دادن قهرمانی فراتر رفت و رنگ نژادپرستی گرفت. این رفتارهای نژادپرستانه تا جایی پیش رفت که مارکوس رشفورد که پیش از این، هم به عنوان یک فوتبالیست شناخته شده بود و هم به خاطر کارهای عام المنفعهای که انجام میداد محبوبیت زیادی داشت، از این پرخاشگریها در امان نماند. بسیاری از طرف داران تیم انگلیس که از خراب شدن پنالتی او ناراحت شدند، عکس او را که بر دیوار بزرگ شهر منچستر وجود داشت، خراب کردند.
توپهایی که میتوانست با تمام قدرت به درون دروازه راه پیدا کند و رؤیای چندین ساله سه شیرها را محقق کند، خلاف رفت. جیدون سانچو، مارکوس راشفورد و بوکایو ساکا، ۳ بازیکن جوان، کم تجربه و سیاه پوست تیم انگلستان بودند که این ضربات را خراب کردند. همین اتفاق کافی بود تا بسیاری از طرف داران تیم انگلستان به صفحات شخصی شان هجوم بیاورند و آنها را با الفاظ رکیک و جملات نژادپرستانه تحقیر کنند. حملاتی که از لحظاتی پس از گل نشدن پنالتی ساکای نوزده ساله شروع شد. بسیاری از کاربرها به سراغ استیکرهای تحقیرآمیز رفتند و برخی دیگر شروع کردند به فحاشی و بدوبیراه گفتن. کاربری نوشته بود: «از کشور من بروید بیرون و برگردید به نیجریه.» و دیگری خطاب به ساکای نوزده ساله که اتفاقا متولد لندن است، نوشت: «خارجیها احمق اند.»
۳۱ مارس امسال، دولت بریتانیا گزارشی از شرایط حاکم بر جامعه اش منتشر کرد که از بارزترین یافتههای آن این شد: «نژادپرستی عامل اصلی نابرابریهای اجتماعی نیست.» ادعایی که به محض انتشار، با انتقادهای فراوان احزاب و فعالان مبارزه با نژادپرستی در این کشور روبه رو شد. حرف آنها این بود که دولت با تهیه چنین گزارشی قصد دارد پیامدهای ناشی از نژادپرستی را در کشور کمتر از آنچه هست، نشان بدهد و به این وسیله بگوید نژادپرستی ساختاری و نهادینه در کشور وجود ندارد و اینکه سیاه پوستان بیشتر از بقیه در معرض تبعیض و نابرابریهای اجتماعی قرار نمیگیرند.
این درحالی بود که رئیس یکی از بنیادهای مهم مبارزه با نژادپرستی در بریتانیا در واکنش به این گزارش، آن را بسیار ناامیدکننده خواند و به نتیجه یکی از تحقیقات همین بنیاد متوسل شد: «شهروندان غیرسفیدپوست به ویژه سیاه پوستان ۴برابر بیش از بقیه در معرض تبعیض و نابرابریهای اجتماعی قرار میگیرند.» حالا به نظر میرسد این «در معرض تبعیض یا نابرابری اجتماعی قرارگرفتن» میتواند خودش را در اشکال مختلف به رخ بکشد؛ حتی در مستطیل سبز و با توهین کردن به بازیکنان سیاه پوست.
سابقه این اتفاقات البته بیشتر از یک بازی است. به عنوان مثال در چهارچوب بازیهای لیگ قهرمانان اروپا و رویارویی تیمهای پاری سن ژرمن و باشاک شهیر بود که داور چهارم و اهل رومانی، مربی سیاه پوست تیم را با کلمه «نیگر» یا همان کاکاسیاه خطاب کرد. جالب است بدانید بازیکنان هر ۲ تیم بعد از این توهین حاضر به ادامه بازی نشدند و این بازی به زمانی دیگر و با یک تیم داوری دیگر موکول شد. به عنوان مثالی دیگر، چند سال پیش وقتی ۲ تیم چلسی و منچسترسیتی باهم بازی داشتند، ویدئویی در توئیتر پربازدید شد که در آن برخی هواداران چلسی به رحیم استرلینگ، بازیکن منچسترسیتی، توهین نژادپرستانه میکردند.
باخت تلخ انگلستان بازتاب زیادی در رسانههای این کشور داشت. تقریبا صفحه اول همه روزنامههای روز دوشنبه ۱۲ ژوئیه در بریتانیا از این اتفاق نوشتند و عکسهایی از ساکا را کار کردند که یا در آغوش هم تیمی هایش بود یا مربی اش. حاشیههای نژادپرستانه بعد از بازی هم پای خیلیها را به میدان کشید. اتحادیه فوتبال انگلیس در بیانیهای هواداران نژادپرست انگلیسی را محکوم کرد، حسابش را با آنها صاف کرد و گفت فوتبال انگلیس نیازی به این هواداران ندارد.
حالا چند روز از بازی گذشته، اما حاشیههای آن برای این سه بازیکن همچنان ادامه دارد. در جدیدترین این واکنشها بسیاری به مارکوس رشفورد جوان تاختهاند. این در حالی است که او پیش از این به دلیل کارهای خیری که انجام داده و توجهی که به کودکان بیسرپرست داشته، یکی از چهرههای مقبول در این کشور بوده و حتی چهرهاش به عنوان یک نماد روی دیوار بزرگ شهر منچستر نقاشی شده بود.
تصویری که بعد از به تیر خوردن پنالتیاش از تخریب در امان نماند. هرچند کمی بعد پیامهای محبتآمیزی جای آن را روی دیوار گرفت. رشفورد بعد از این هجمهها، در صفحه اینستاگرامش پستی گذاشت که سرشار از احساسات بود؛ احساساتی که ناشی از گل نکردن پنالتی و بر باد رفتن امیدها و آرزوهای خودش و دیگران بود. با این حال، بر خلاف اعتماد به نفسی که به اذعان خودش در زمین بازی نداشت، در اینستاگرامش نوشت: هرگز به خاطر کسی که هستم و جایی که از آن آمدهام، عذرخواهی نمیکنم.